Joseph Aloisius Ratzinger urodził się 16 kwietnia 1927 roku w Marktl am Inn, w Bawarii, w Niemczech. Był trzecim dzieckiem Józefa Ratzingera, funkcjonariusza policji, oraz Marii Ratzinger z domu Peintner. Wychował się w głęboko katolickiej rodzinie, która ceniła sobie wiarę, muzykę i kulturę. Już od najmłodszych lat Ratzinger przejawiał zainteresowanie teologią i duchowością, a swoje powołanie kapłańskie odkrył bardzo wcześnie.
Podczas II wojny światowej był zmuszony do służby w Hitlerjugend, co w tamtym czasie było obowiązkowe dla młodzieży, a następnie został wcielony do służby pomocniczej Luftwaffe. Po zakończeniu wojny kontynuował edukację i wstąpił do seminarium duchownego. Święcenia kapłańskie przyjął 29 czerwca 1951 roku razem ze swoim starszym bratem Georgiem.
Ratzinger był wybitnym teologiem, doktorem habilitowanym, profesorem dogmatyki i historii dogmatów. Wykładał m.in. na uniwersytetach we Fryzyndze, Bonn, Münster, Tybindze i Ratyzbonie. Jako teolog odegrał istotną rolę podczas Soboru Watykańskiego II, gdzie był jednym z ekspertów (periti), pomagając w kształtowaniu dokumentów soborowych.
W 1977 roku został mianowany arcybiskupem Monachium i Fryzyngi, a niespełna trzy miesiące później kardynałem przez papieża Pawła VI. W 1981 roku Jan Paweł II powierzył mu funkcję prefekta Kongregacji Nauki Wiary, gdzie Ratzinger przez ponad dwie dekady czuwał nad doktrynalną integralnością nauczania Kościoła.
Książka
Tylko prawda.
Moje życie u boku Benedykta XVI, autorstwa abp. Georga Gänsweina, rzuca unikalne światło na osobę Josepha Ratzingera, ukazując go nie tylko jako papieża i kardynała, ale także jako człowieka o niezwykłej duchowej głębi i pokorze. Już na początku swojego świadectwa Gänswein przypomina, że dla Ratzingera urząd nie był nigdy celem samym w sobie. Kardynał żył jakby „poza granicami kościelnego świata”, nie zabiegał o zwierzchnictwo, przeciwnie – wielokrotnie próbował wycofać się z pełnionych funkcji, by oddać się pracy naukowej i teologicznej.
Joseph Ratzinger, urodzony 16 kwietnia 1927 roku w Bawarii, zdobył sławę jako wybitny teolog, ale też jako prefekt Kongregacji Nauki Wiary, gdzie często bywał określany przez media mianem „Panzerkardinal” lub „rottweiler Pana Boga”. Te określenia, jak podkreśla Gänswein, były niesprawiedliwe i całkowicie rozmijały się z rzeczywistością. Prawda o Ratzingerze była zupełnie inna: to człowiek o wysmakowanym poczuciu humoru, skromny, pełen życzliwości i ciepła, a przede wszystkim – człowiek głęboko oddany służbie prawdzie.
Benedykt XVI objął urząd papieża 19 kwietnia 2005 roku, po śmierci św. Jana Pawła II. Jego pontyfikat trwał do lutego 2013 roku i naznaczony był wieloma wyzwaniami, ale też ważnymi inicjatywami teologicznymi. W centrum jego nauczania znalazła się prawda – temat, który przewija się przez wszystkie jego encykliki i przemówienia, od Deus Caritas Est, przez Spe Salvi, aż po Caritas in Veritate. Papież stawiał pytanie o to, czym jest prawdziwa miłość, nadzieja oraz jak łączyć rozwój gospodarczy ze społeczną sprawiedliwością i etyką.
Książka Co to jest chrześcijaństwo? to zbiór refleksji Benedykta XVI, które powstawały już po jego rezygnacji. Jest to dzieło szczególne, bo sam papież nazwał je wprost „testamentem duchowym”, zastrzegając, że ukaże się ono dopiero po jego śmierci. Ratzinger dzieli się tu swoim najgłębszym przekonaniem o istocie chrześcijaństwa – o relacji między wiarą, rozumem i prawdą. Odrzuca postrzeganie chrześcijaństwa jako jednej z wielu religii, podkreślając jego wyjątkowość wynikającą z objawienia się Boga w osobie Jezusa Chrystusa.
Papież wskazuje też, że dialog między religiami nie powinien polegać na relatywizacji prawdy, lecz na wspólnym poszukiwaniu sensu i odpowiedzi na najważniejsze pytania egzystencjalne. W swoich rozważaniach odnosi się do problemu monoteizmu, roli Pisma Świętego, a także misji Kościoła we współczesnym świecie.
Zachęcamy do przesłuchania tej fascynującej pozycji w formie audiobooka!
11 lutego 2013 roku Benedykt XVI ogłosił swoją rezygnację z urzędu papieża – był to krok bez precedensu w historii nowożytnego Kościoła. Jak sam przyznał, powodem była nie tyle choroba, ile postępujące osłabienie sił, które uniemożliwiało mu pełnienie funkcji z należytą odpowiedzialnością. W książce Tylko prawda Gänswein opisuje, jak decyzja ta była owocem długiego rozeznania i modlitwy. Benedykt nie zniknął jednak z życia Kościoła – stał się „papieżem seniorem”, zamieszkał w klasztorze Mater Ecclesiae w Watykanie, kontynuując pracę teologiczną i modlitwę za Kościół.
Joseph Ratzinger zmarł 31 grudnia 2022 roku. Jego śmierć zamknęła pewien rozdział w dziejach Kościoła, ale otworzyła też pole do jeszcze głębszej refleksji nad jego dziedzictwem. Pozostawił po sobie nie tylko bogatą spuściznę naukową i teologiczną, ale też świadectwo życia w pokorze i prawdzie. W obliczu medialnych uproszczeń i krytyki, Benedykt XVI konsekwentnie wskazywał, że prawda nie jest czymś, co można negocjować – jest fundamentem, na którym buduje się wolność człowieka.
Dziś, dzięki takim książkom jak
Tylko prawda
i
Co to jest chrześcijaństwo
, mamy szansę spojrzeć na papieża Benedykta XVI bez zniekształceń. Jako na człowieka, który odważył się być wierny prawdzie – aż do końca.